کروسین زعفران و سافرانال زعفران چیست، چه خواصی دارند؟
ادویه زعفران که از کلاله گل بنفش رنگ «Crocus Sativus» به دست می‌آید قرن‌ها است که در آشپزی و طب سنتی و حتی پزشکی حرف اول را می‌زند. زعفران به دلیل وجود ترکیبات فعالی مانند کروسین، سافرانال و پیکروکروسین هم یک چاشنی خوش عطر و رنگ برای غذا‌ها و نوشیدنی‌ها است و هم خواص فراوانی برای سلامتی دارد. در این نوشته از وبسایت نوین زعفران قصد داریم ببینیم کروسین زعفران و سافرانال زعفران چیست و هرکدام چه نقشی در عطر و بوی زعفران و خواص درمانی آن دارند.
معرفی سه ترکیب اصلی زعفران
ویژگی‌های منحصر به فرد زعفران از سه ترکیب اصلی آن یعنی کروسین، سافرانال و پیکروکروسین نشئت می‌گیرد. هر یک از این ترکیبات، خصوصیات و خواص سلامتی خاصی را به زعفران می‌بخشند. نقش این ترکیبات را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
• کروسین: مسئول رنگ زرد و نارنجی زعفران
• سافرانال: عامل عطر و رایحه خاص زعفران
• پیکروکروسین: عامل ایجاد کننده طعم تلخ زعفران
هر یک از این ترکیبات علاوه بر ایجاد رنگ، عطر و مزه در زعفران شامل آنتی اکسیدان هستند و خواص ضدالتهابی دارند. در کنار موارد گفته شده، این ترکیبات، بهبود دهنده عملکرد سیستم عصبی نیز هستند. یکی دیگر از مهم‌ترین خواص این ترکیبات زعفران، فواید ضد افسردگی و نشاط آوری است که در ادامه در مورد همه آن‌ها توضیح می‌دهیم. خرید زعفران مرغوب را نیز می‌توانید از طریق فروشگاه آنلاین نوین زعفران انجام دهید.
کروسین زعفران چیست؟
«کروسین» (Crocin) یک ترکیب کاروتنوئیدی محلول در آب است که رنگ زرد-نارنجی زعفران را ایجاد میکند. کاروتنوئیدها رنگدانه‌های گیاهی هستند که مسئولیت ایجاد رنگ‌های قرمز، زرد، نارنجی در گیاهان و میوه‌ها را بر عهده دارند.
بسته به نوع زعفران و فرآیند خشک کردن رشته‌ها، میزان کروسین موجود در زعفران بین ۱۷ تا ۳۴ درصد از وزن زعفران خشک را شامل می‌شود. هر چه میزان کروسین در زعفران بیشتر باشد، رنگ دهی زعفران بهتر است.
کروسین چه خواصی دارد؟
کروسین یا کروستین علاوه بر ایجاد رنگ زیبای زعفران، در بسیاری از خواص درمانی آن نقش دارد. در فهرست زیر به فواید کروسین اشاره کرده‌ایم:
- خاصیت آنتی اکسیدانی: کروسین با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، از آسیب سلولی و پیری زودرس جلوگیری میکند. همچنین، نتایج تحقیقات انجام شده روی این ماده نشان می‌دهد کروسین عملکرد آنزیم‌های دفاعی و سیستم دفاعی بدن کمک میکند.
- اثرات ضد التهابی: خواص ضد التهابی کروسین زعفران با کمک به حفظ سلامت سلول‌ها، به کاهش التهاب در بدن و کم کردن اثرات بیماری‌هایی مانند آرتریت و آسم کمک میکند.
- بهبود عملکرد مغز و حافظه: کروسین با تاثیر بر انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین، سطح آن‌ها را در مغز افزایش می‌دهد و به بهبود خلق و خو و کاهش استرس و افسردگی در افراد کمک میکند. همچنین، باعث بهبود عملکرد‌های شناختی و قدرت حافظه در بیماری‌هایی مانند آلزایمر می‌شود.
- اثرات ضد سرطانی: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که کروسین می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را مهار کند و موجب آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلولی) در سلول‌های سرطانی شود.
سافرانال زعفران چیست؟
«سافرانال» (Safranal) زعفران نوعی ترکیب معطر و فرار است و عامل ایجاد رایحه معروف زعفران یعنی رایحه‌ای مانند عسل و یونجه خشک است. جالب است بدانید سافرانال زعفران در طی فرآیند خشک شدن رشته‌های زعفران و از تجزیه ماده‌ای به نام پیکروکروسین به دست می‌آید.
خواص جالب سافرانال زعفران
خواص سافرانال را می‌توان در موارد فهرست زیر خلاصه کرد:
• بهبود عملکرد مغز: سافرانال به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی، از نورون‌ها در برابر آسیب‌های سلولی و رادیکال‌های آزاد محافظت میکند. مطالعات نشان می‌دهند که این ترکیب در کاهش علائم بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر، پارکینسون و هانتینگتون مفید است.
• خواص ضد تشنج: این ترکیب دارای خواص ضد صرع است و ممکن است در کاهش شدت حملات تشنجی نقش داشته باشد.
• خواص ضد افسردگی و آرام بخش: سافرانال با تنظیم فعالیت انتقال دهنده‌های عصبی در مغز به تنظیم احساسات و کاهش علائم استرس، اضطراب و افسردگی کمک میکند و وضعیت روحی و روانی افراد را بهبود می‌دهد.
• کمک به سلامت قلب و عروق: سافرانال می‌تواند با کاهش فشار خون و پایین آوردن سطح کلسترول بد خون (LDL) که هر دو از مهم‌ترین فاکتور‌های بیماری‌های قلبی هستند، به سلامت قلب کمک کند.
• کمک به متابولیسم بدن: سافرانال با کاهش قند خون و افزایش جذب انسولین در بدن می‌تواند در بهبود دیابت نوع ۲ موثر باشد. افزون بر این، مطالعه روی بیماران مبتلا به سندرم متابولیک نشان داده است که سافرانال می‌تواند با کاهش سطح کلسترول کل خون (TC) به لاغری کمک کند.
پیکروکروسین زعفران چیست؟
«پیکروکروسین» (Picrocrocin) یک ماده محلول در آب و عامل اصلی طعم نسبتا تلخ زعفران است. نکته مهم در مورد پیکروکروسین این است که به عنوان یک شاخص مهم برای تشخیص خلوص زعفران عمل میکند چون این ترکیب فقط در زعفران وجود دارد.
با توجه به اینکه سافرانال از پیکروکروسین به دست می‌آید، این دو ماده خواص مشابهی دارند. پیکروکروسین دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و بهبود سیستم عصبی است و ممکن است در بهبود افسردگی و اضطراب موثر باشد. با این حال، به نظر می‌رسد اثرگذاری سافرانال در این موارد بیشتر باشد.
چگونه از خواص زعفران نهایت استفاده را ببریم؟
برای بهره بردن از خواص زعفران و حفظ ترکیبات مفید آن مانند کروسین و سافرانال، لازم است که روش‌های درست دم کردن و نگهداری زعفران را یاد بگیریم. با رعایت چند نکته ساده، کیفیت و عطر و رنگ زعفران حفظ می‌شود و اثرات درمانی آن نیز باقی می‌مانند.
روش‌های دم کردن زعفران
برای دم کردن زعفران بهتر است از پودر زعفران یا زعفران ساییده شده استفاده کنید. دو روش اصلی برای دم کردن زعفران وجود دارد که نحوه انجام آن‌ها به شرح زیر است:
• دم کردن زعفران با آب گرم: مقداری پودر زعفران را در یک فنجان کوچک بریزید و کمی آب گرم با دمای بین ۶۰ تا ۷۰ درجه به آن اضافه کنید. پس از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زعفران رنگ باز میکند و عطر خود را آزاد میکند. توجه داشته باشید که استفاده از آب جوش با دمای خیلی بالا باعث تجزیه ترکیبات حساسی مانند کروسین و سافرانال شود.
• دم کردن زعفران با یخ: در این روش پودر زعفران را در یک قوری کوچک بریزید و چند تکه یخ به آن اضافه کنید. ترکیب زعفران و یخ را بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در محیط رها کنید تا یخها کاملا ذوب شوند. همزمان با ذوب شدن یخها، پودر زعفران رنگ و ترکیبات اصلی خود را آزاد میکند.
یک روش بهتر و سریع‌تر، ترکیبی از هر دو مورد بالا است. به این صورت که ابتدا زعفران را با یخ روی حرارت غیر مستقیم شعله قرار می‌دهیم تا یخها ذوب شوند. پس از ۱۰ دقیقه مقداری آب گرم به این ترکیب اضافه میکنیم و دوباره آن را بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه رها میکنیم. این روش دو بار شوک حرارتی به زعفران وارد میکند و باعث می‌شود که عطر و خواص آن بهتر آزاد شوند.
برای خرید پودر زعفران با کیفیت و بدون ناخالصی پیشنهاد میکنیم به فروشگاه آنلاین نوین زعفران سر بزنید.
روش‌های نگهداری زعفران
برای نگهداری زعفران به شکلی که عطر، طعم و ترکیبات فعال آن حفظ شوند، لازم است به سه نکته مهم زیر توجه ویژه‌ای داشته باشیم. همچنین برای خرید زعفران کلاسیک تخت 1 مثقال می‌توانید به فروشگاه نوین زعفران مراجعه کنید
• نگهداری زعفران در ظرف مناسب: از ظرف‌های در دار فلزی، چوبی یا پلی کریستال برای نگهداری زعفران استفاده کنید. ظرف‌های پلاستیکی اغلب نمی‌توانند به خوبی از ورود رطوبت به داخل ظرف جلوگیری کنند.
• نگهداری در محل خنک: زعفران را بهتر است در دمای بین ۲ تا ۵ درجه نگهداری کنید. اگر دمای محیط بیشتر از این است، بهتر است ظرف را در یخچال قرار دهید.
• نگهداری در محل خشک: رطوبت باعث می‌شود زعفران رنگ و عطر خود را از دست بدهد. حتما از خشک بودن ظرف زعفران و محل نگهداری آن مطمئن شوید.
• دور نگه داشتن زعفران از نور: زعفران را بهتر است دور از نور و در محیط‌های تاریک قرار دهید چون تابش نور کیفیت آن را کاهش می‌دهد.
با رعایت این نکات می‌توانید زعفران را در مدت‌های طولانی بدون آن که رایحه، رنگ و ترکیباتی مانند سافرانال، کروسین و … را از دست بدهد، با خیال راحت نگهداری کنید. البته به شرطی که از زعفران‌های با کیفیت و اصیل استفاده کنید. در پایان پیشنهاد میکنیم برای خرید زعفران اصل و درجه یک به صفحه زعفران وبسایت نوین زعفران سر بزنید.
این مقاله جدید را از دست ندهید:
طرز تهیه مربای زرشک خانگی با طعم و رنگ عالی
نظرات کاربران
دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید