نبات، این قند کریستالی سنتی و خوراکی محبوب ایرانی‌ها، نه‌تنها طعم شیرینی به نوشیدنی‌ها می‌بخشد، بلکه در طب سنتی و درمان‌های خانگی به‌عنوان دارویی طبیعی با خواص درمانی متعدد شناخته می‌شود. از تسکین دل‌درد و درد معده گرفته تا بهبود هضم غذا و درمان سرفه، نبات در درمان بسیاری از مشکلات گوارشی و تنفسی موثر است. علاوه بر این، مصرف نبات می‌تواند به رفع یبوست، کاهش دردهای عضلانی و قاعدگی و افزایش انرژی کمک کند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر خاصیت نبات برای سلامتی و مشکلات جسمی می‌پردازیم و انواع نبات و طبع آن و مضرات نبات برای بدن را نیز بررسی می‌کنیم.

خاصیت نبات برای سلامتی چیست؟

هیچ‌کس بهتر از ایرانیان نمی‌‌داند نبات چیست و فرقی ندارد چند سال داشته باشید؛ به‌عنوان یک ایرانی، حتما بارها این جمله را که «سرما خوردی؟ دل‌درد داری؟ چاره‌ش نبات‌داغه!» شنیده‌اید. این جمله، نه یک شوخی، بلکه راز قدیمی درمان‌های خانگی و طب سنتی است که هنوز هم کار می‌کند و کاربرد دارد. نبات نسل قدیمی آبنبات‌های امروزی و نوعی قند بلوری است که از سرد شدن مخلوط آب و شکر به دست می‌آید و معمولا به صورت نبات شاخه‌ای (دارای نخ یا چوب) یا نبات تخته‌ای عرضه می‌شود و پای ثابت همه آشپزخانه‌های ایرانی است. اصلی‌ترین خاصیت نبات، طبع گرم آن است که فواید درمانی و دارویی متعددی را به همراه دارد.

 

 

۱۸ خاصیت نبات برای سلامتی و مشکلات جسمی

در فهرست زیر به خاصیت‌های این شیرینی اشاره کرده‌ایم:

  • تسکین دل‌درد و معده‌درد
  • درمان سرفه و گلودرد
  • رفع مشکلات تنفسی
  • بهبود هضم غذا و درمان سردی معده
  • ملین و مفید در رفع یبوست
  • کاهش درد‌های عضلانی
  • افزایش انرژی و رفع خستگی
  • درمان اسهال و کاهش حرکات روده
  • کاهش التهاب و درد‌های عضلانی و قاعدگی
  • خواص آرام‌ بخشی و کاهش اضطراب
  • تقویت سیستم ایمنی بدن
  • کمک به کاهش وزن و لاغری
  • کمک به سلامت پوست
  • تقویت حافظه و تمرکز
  • افزایش ترشح شیر مادر
  • تسکین درد نوزادان
  • کمک به افزایش سطح هموگلوبین خون
  • متوقف کردن خون‌ریزی بینی
    این خاصیت‌های نبات، باعث می‌شود که این ماده نه‌ فقط به‌عنوان یک شیرین‌کننده بلکه به‌عنوان یک داروی طبیعی مفید در درمان بسیاری از مشکلات جسمی موثر باشد. در ادامه در مورد خواص نبات توضیح می‌دهیم و البته به خاطر داشته باشید که می‌توانید از طریق وبسایت نوین زعفران اقدام به خرید نبات سفید و زعفرانی با کیفیت بکنید.

 

۱۸ خاصیت نبات برای سلامتی و مشکلات جسمی

خواص نبات برای دستگاه گوارش

مصرف نبات با تحریک ترشح آنزیم‌های گوارشی و بهبود تحرکات و عملکرد روده‌ها، فرآیند هضم غذا را تسهیل می‌کند و در درمان مشکلات معده مانند ترش کردن، حالت تهوع و آروغ زدن بسیار تسکین‌دهنده است. بنابراین مصرف نبات پس از غذا می‌تواند احساس سنگینی و ناراحتی معده را پس از یک وعده غذایی سنگین کاهش دهد. در طب سنتی آیوروِدا نیز از نبات برای درمان سوء‌هاضمه، نفخ، درمان اسهال (نبات داغ) و دل‌پیچه استفاده می‌‌شود چون قند نبات از نوع ساکارز است که تجزیه و هضم آسان‌تری در بدن دارد. نبات داغ، خاصیت ملینی نیز دارد و به درمان یبوست کمک می‌کند چون مدفوع را نرم و حرکات روده را زیاد می‌کند.
افزون بر این موارد، نبات اثر خنک‌کنندگی نیز دارد که می‌تواند در هوای گرم یا بعد از مصرف غذاهای تند به آرامش معده و جلوگیری از ناراحتی‌های گوارشی کمک کند. مصرف نبات داغ نیز برای هضم بهتر غذا در معده، کاهش حالت تهوع و تسکین زخم معده مفید است.

از دیگر خاصیت های نبات برای گوارش نیز می‌توان به خوشبو کنندگی دهان و از بین بردن بوی بدن آن اشاره کرد. علاوه بر آن، نبات ضدالتهاب است و مصرف آن می‌تواند در بهبود عفونت‌های دهان و لثه موثر باشد.

خواص نبات برای سرماخوردگی و آنفولانزا

نبات به‌دلیل خواص تسکین‌دهنده و آرام‌بخش خود یکی از بهترین درمان‌های طبیعی برای سرماخوردگی و آنفولانزا است. مصرف نبات به تسکین گلودرد کمک می‌کند. مکیدن نبات در دوران سرماخوردگی، گلوی شما را نرم می‌کند و از تحریک و درد بیشتر آن جلوگیری می‌کند. جالب است بدانید مصرف نبات با آب گرم یا شیر، تأثیر آن را در کاهش ناراحتی گلو دوچندان می‌کند. علاوه بر آن، نبات به‌عنوان خلط‌آور نیز عمل می‌کند و با تجزیه مخاط و پاکسازی دستگاه تنفس، نفس کشیدن را آسان‌تر و سرفه‌های شدید را کاهش می‌دهد.

نبات زعفرانی خاصیت ضد ویروسی نیز دارد و درمان عفونت‌های ویروسی را سرعت می‌بخشد. خواص خنک‌کننده نبات نیز از دیگر ویژگی‌های مفید آن در درمان سرماخوردگی است. این خاصیت می‌تواند گرمای داخلی بدن را در دوران بیماری کاهش داده و حس آرامش و راحتی را به بیمار بازگرداند. از سوی دیگر، نبات اغلب به‌عنوان یک تقویت‌کننده طعم و اثربخشی داروهای گیاهی به کار می‌رود. افزودن نبات به چای‌های گیاهی و درمانی، علاوه بر بهبود طعم، خواص آرام‌بخش آن را نیز تقویت می‌کند.
نبات ممتاز یکی از پرکاربرد‌ترین انواع نبات است که از شکر خالص تهیه می‌شود و هیچ افزودنی رنگی ندارد. خرید نبات ممتاز را می‌توانید از طریق سایت نوین زعفران انجام دهید.

۱۸ خاصیت نبات برای سلامتی و مشکلات جسمی

خواص نبات در کاهش دردهای عضلانی

نبات به‌دلیل خواص ضدالتهابی خود به کاهش گرفتگی‌ها و درد‌های عضلانی کمک می‌کند. به همین دلیل است که مصرف آن را پس از کشیدگی‌های عضلانی یا فعالیت‌های بدنی شدید توصیه می‌کنند. همچنین، نبات به تسکین کمردرد، دل‌درد و دل‌پیچه دوران قاعدگی و گرفتگی عضلات پا و در نهایت راحتی کلی بدن کمک می‌کند. برای تاثیر بیشتر، از نبات زعفرانی یا نبات به همراه زنجبیل برای کاهش درد استفاده می‌‌شود. دمنوش نبات و رازیانه نیز به کاهش علائم التهابی بیماری‌های مانند آرتریت و روماتیسم کمک می‌کند و حرکت مفاصل را بهبود می‌بخشد.
همچنین، نبات به‌ دلیل خواص خنک‌کنندگی خود در کاهش سوزش دست و پا در هوای گرم نیز موثر است. برای کاهش درد پیشنهاد می‌شود به‌ جای نبات سفید از نبات زعفرانی نوین زعفران استفاده کنید که خواص آرام‌بخشی و تقویت‌کنندگی آن نیز دوچندان باشد.

خواص نبات در افزایش انرژی و رفع خستگی

نبات عمدتا از کربوهیدرات‌های ساده تشکیل شده است که خیلی سریع در بدن به گلوکز تجزیه و جذب می‌شود و منبع سریع انرژی برای سلول‌ها و بافت‌های بدن فراهم کند. یک قاشق کوچک نبات حاوی حدود ۲۵ کالری و ۶ گرم کربوهیدرات است که باعث می‌شود نبات، گزینه‌ای موثر برای افزایش سریع انرژی در زمان خستگی یا کسالت باشد. علاوه بر این موضوع، نبات برخلاف شکر سفید که اغلب افزودنی دارد، کمتر فرآوری شده است و به همین دلیل گزینه مناسب‌تر و طبیعی‌تری برای تامین انرژی و مقابله با خواب‌آلودگی است.

جالب است بدانید بر اساس تحقیقات انجام شده، نبات به افزایش سطح هموگلوبین خون نیز کمک می‌کند. به همین دلیل مصرف آن به کسانی که کمبود آهن دارند یا سطح هموگلوبین خون آن‌ها پایین است توصیه می‌شود. بنابراین خانم‌ها در دوران قاعدگی که با خستگی و ضعف ناشی از از دست دادن خون روبه‌رو هستند، بهتر است از آن به‌عنوان یک مکمل طبیعی برای درمان کم‌خونی و تقویت بدن استفاده کنند.

خواص نبات برای لاغری

یکی دیگر از خاصیت‌های نبات کمک به لاغری و کاهش وزن است. نبات به‌دلیل کالری کمتر، نسبت به قند‌های تصفیه نشده و ساکارز موجود در آن که سریع به گلوکز تبدیل می‌شود، بسیار زودتر هوس شیرینی را در شما برطرف می‌‌کند و با افزایش متابولیسم بدن به لاغری آن کمک می‌کند. در بعضی از رژیم‌های غذایی از نبات در کنار رازیانه، گشنیز یا چای سبز استفاده می‌کنند که سوخت‌و‌ساز بدن را افزایش و به شما کمک می‌کند سریع‌تر به وزن دلخواهتان برسید.

۱۸ خاصیت نبات برای سلامتی و مشکلات جسمی

خواص نبات برای مادر و نوزاد

یکی دیگر از فواید جالب نبات به‌ ویژه نوع زعفرانی آن افزایش ترشح شیر مادر است. بر اساس تحقیقات انجام شده، ترکیبات موجود در نبات به تحریک شیردهی کمک و باعث تولید بیشتر آن در پستان‌ها می‌شود. نبات همچنین، می‌تواند به کاهش استرس و افسردگی پس از زایمان کمک کند چرا که خواص آرام‌بخشی آن در بهبود روحیه و ایجاد آرامش مادران موثر است. بر اساس تحقیقات انجام شده، مصرف نبات در دوران بارداری نیز به کاهش استرس و شادابی و نشاط بیشتر مادران کمک می‌کند.
علاوه بر این موارد، برخی از تحقیقات قدیمی حاکی از آن هستند که خواص نبات برای رحم در درمان عفونت‌های واژن و به‌دلیل خواص ضدقارچی و ضدباکتریایی این ماده است. با این حال، به نظر می‌رسد که این ادعا در در حال حاضر صحت علمی ندارد.

خواص نبات داغ برای نوزاد

نبات داغ نیز که از حل کردن نبات در آب تهیه می‌شود، یکی از سنتی‌ترین درمان‌‌های خانگی برای تسکین درد‌های نوزادان بالای ۶ ماه است که البته باید با احتیاط کامل انجام شود. مصرف نبات داغ برای نوزاد خواص ضدالتهابی دارد و در رفع دل‌درد و یبوست موثر است.

خواص نبات برای مغز

نبات علاوه بر افزایش سریع سطح انرژی، عملکرد‌های شناختی و هوشیاری مغز را بهبود می‌دهد و در ترکیب با مغز‌هایی مانند بادام می‌تواند به حافظه و عملکرد کلی مغز کمک کند. علاوه بر این، نبات به‌ عنوان یک ماده آرام‌بخش نیز شناخته می‌شود که مصرف آن به کاهش استرس و اضطراب و بهبود تمرکز کمک می‌کند. جالب است بدانید در طب سنتی آیورودا، نبات معمولا به‌عنوان یک تقویت‌کننده نیروی مغز شناخته می‌شود که اگر در حد اعتدال آن را مصرف کنید، در تغذیه بهتر ذهن بسیار موثر است.

خاصیت نبات برای پوست

بسیاری از مشکلات و آکنه‌های پوستی به‌دلیل مصرف قند‌های مصنوعی و فرآوری شده، مانند شکر سفید اتفاق می‌افتند. نبات مقدار طبیعی و ایمنی قند ساده دارد و مصرف درست آن به بهبود رنگ و درخشش پوست کمک می‌کند. بنابراین سعی کنید به‌جای شکر معمولی، از نبات برای شیرین کردن چای استفاده کنید.

طبع نبات چیست؟

نبات دارای طبع گرم است و از گذشته در طب سنتی، به‌ عنوان دارو برای درمان سردی مزاج بسیار مفید بوده است. جالب است بدانید هر قاشق نبات (یا هر ۴ گرم نبات) دارای ارزش غذایی زیر است:

  • کالری: ۲۵ کیلوکالری
  • پروتئین: ۰ گرم
  • چربی: ۰ گرم
  • کربوهیدرات‌ها: ۶٫۵ گرم
  • فیبر: ۰ گرم
  • شکر: ۶٫۵ گرم

همان‌‌ طور که از فهرست ارزش غذایی نبات پیداست، این خوراکی انرژی و قند زیادی دارد ولی در تامین مواد معدنی یا ویتامین‌ها ارزش غذایی ندارد.
در بخش‌های قبلی با خاصیت نبات برای سلامتی و مشکلات جسمی آشنا شدیم. در ادامه، انواع نبات و خواص هرکدام را بیشتر می‌شناسیم.

خواص نبات قهوه‌ای

نبات قهوه‌ای نوعی نبات رژیمی و شکر است که از کریستاله کردن عصاره خالص نیشکر تهیه می‌شود و رنگ قهوه‌ای و کاراملی آن به دلیل وجود ملاس و حذف مواد شیمیایی در فرآیند تولید آن است. از جمله خواص نبات قهوه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • غنی از مواد معدنی مانند پتاسیم و منیزیم است و به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.
  • در مقایسه با نبات سفید کم‌کالری‌تر است و برای رژیم‌‌های غذایی مناسب است.
  • ماده‌ای طبیعی و ارگانیک برای افزایش سطح انرژی و قند خون است.
۱۸ خاصیت نبات برای سلامتی و مشکلات جسمی

خواص نبات زعفرانی

زعفران گرانبهاترین ادویه ایرانی است که وقتی به نبات اضافه می‌شود، خواص آن را دوچندان می‌کند. اغلب ما نبات زعفرانی را در کنار چای یا دمنوش‌ زعفرانی مصرف می‌کنیم که در مقایسه با نبات سفید هم خوش‌ عطرتر و خوش‌ طعم‌تر است.
مهم‌ترین خواص نبات زعفرانی عبارت‌اند از:

  • خواص ضدباکتریایی و مفید برای درمان مشکلات و لک‌های پوستی
  • درمان یبوست و تنظیم حرکات روده
  • به‌عنوان اسکراب لایه‌بردار در ترکیب با روغن‌های طبیعی برای جوانسازی پوست
  • فعال کردن سیستم ایمنی و مبارزه با التهاب و تقویت بدن
  • بهبود خلق‌وخو با رایحه شکر و زعفران
  • پیشگیری از عفونت‌‌های مجاری ادراری
  • به خواص نبات زعفرانی، کمک به هضم بهتر غذا، تسکین درد با افزایش دوپامین (هورمون حال خوب)، افزایش انرژی و تسکین گلودرد را نیز اضافه کنید.

نبات زعفرانی اعلای نوین زعفران نیز در بالاترین کیفیت ممکن و با زعفران درجه یک تولید می‌شود که می‌تواند همه این خواص را یکجا به شما ارائه کند.

خواص نبات سوخته

نبات سوخته از حرارت دادن دوباره نبات یا شکر تولید می‌شود و چون در این فرآیند تغییر رنگ می‌دهد، معمولا قهوه‌ای است و می‌تواند مزه تلخ یا شیرین داشته باشد. اصلی‌ترین کاربرد نبات سوخته در درمان اسهال است، زیرا خاصیت ضدالتهابی دارد و اگر آن را با عرق نعنا ترکیب کنید، از التهاب روده‌ها کم و اسهال را درمان می‌کند.

شکل‌های مختلف نبات در بازار

نبات، این خوراکی ساده با طبع گرم و مزه شیرین، علاوه بر خواص درمانی در طب سنتی، برای شیرین کردن انواع نوشیدنی و غذاها بسیار کاربردی است. اگر قصد خرید نبات داشته باشید، باید بدانید که نبات به شکل‌های مختلفی در بازار عرضه می‌شود که عبارت‌اند از:

  • شاخه نبات: بلور‌های نبات که اطراف یک نخ و به‌ صورت شاخه شکل گرفته‌اند.
  • پرده نبات: لایه‌های ترد و نازک نبات که به‌صورت نوار‌های نازک و شفاف روی پاتیل شکل می‌گیرند.
  • نبات دانه: بلور‌ها و نگنین‌های کوچک نبات که معمولا به‌صورت فله‌ای عرضه می‌شود.
  • نبات چوبی: اگر بلور‌های نبات پیرامون یک قطعه چوب تشکیل شوند، به آن نبات چوبی گفته می‌شود.
  • نبات پودری: همان نبات پودر شده یا ریز شده است که شبیه به شکر ولی با دانه‌های درشت‌تر است.
  • شیره نبات یا مایع نبات: نوعی نبات که در فرآیند تولید آن شکر به‌صورت جامد درنمی‌آید و به‌صورت مایع باقی می‌ماند. شیره نبات از نبات شیرین‌تر است و معمولا در تهیه حلوا، مربا و کیک و شیرینی به کار می‌رود.

مضرات نبات برای بدن

مصرف هیچ خوراکی بیش از اندازه خوب نیست و نبات نیز در کنار مزایا و خاصیت های متعددی که برای سلامتی دارد، باید به‌صورت متعادل در رژيم غذایی افراد مصرف شود. در فهرست زیر به چند مورد از مضرات نبات برای بدن اشاره کرده‌ایم:

  • افزایش ریسک چاقی: مصرف بیش از اندازه نبات، با افزایش خطر افزایش وزن، احتمال ابتلا به چاقی را بالا می‌برد. بسیاری از بیماری‌ها، از‌جمله دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و دیگر بیماری‌ها با چاقی ارتباط دارند.
  • مضرات نبات برای کبد: مصرف زیاد نبات و شکر باعث تجمع چربی در کبد و ابتلا به کبد چرب می‌شود. علاوه بر این، بعضی از نبات‌های صنعتی حاوی ماده‌ای به نام بلانکیت (جوهر قند) هستند که مصرف آن ممکن است باعث بروز بیماری‌های خطرناکی نظیر سرطان کبد شود.
  • خطر ابتلا به دیابت نوع ۲: قند موجود در نبات، با اینکه از شکر سفید سالم‌تر است و جذب آسان‌تری دارد، کربوهیدرات است و مصرف زیاد آن خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد.
  • آسیب زدن به سلامت دندان‌ها: شکر به خودی خود به دندان‌ها آسیب نمی‌زند ولی باعث می‌شود باکتری‌هایی که از شکر تغذیه می‌کنند، بیشتر به دندان‌ها بچسبند و روی آن‌ها پلاک ایجاد کنند. این باکتری مدت زمان طولانی به کمک پلاک در دهان می‌ماند و در نتیجه تولید اسید در آن، به‌تدریج مینای دندان تخریب شده و باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

این مقاله به شما پیشنهاد می‌شود:

طرز تهیه زرشک و زعفران روی برنج مجلسی با تمام نکات